MINISTRÓW OBRONY NARODOWEJ ORAZ SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI1)
w
sprawie warunków technicznych pojazdów specjalnych i pojazdów
używanych do celów specjalnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej
(Dz. U. z
dnia 29 czerwca 2005 r.)
Na podstawie art. 66 ust. 6 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo
o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 i Nr 109, poz.
925) zarządza się, co następuje:
§ 1. 1. Rozporządzenie określa warunki techniczne pojazdów
specjalnych i pojazdów używanych do celów specjalnych Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o "rozporządzeniu ministra
właściwego do spraw transportu", rozumie się przez to rozporządzenie
Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.
U. z 2003 r. Nr 32, poz. 262 oraz z 2004 r. Nr 34, poz. 300, Nr 103,
poz. 1085 i Nr 169, poz. 1773).
§ 2. 1. Pojazd specjalny i pojazd używany do celów
specjalnych powinien spełniać warunki techniczne określone w
rozporządzeniu ministra właściwego do spraw transportu.
2. W przypadku gdy ze względu na przeznaczenie pojazdu nie jest
możliwe spełnienie warunków technicznych określonych w
rozporządzeniu ministra właściwego do spraw transportu, pojazd
specjalny i pojazd używany do celów specjalnych powinien spełniać co
najmniej warunki techniczne określone w niniejszym rozporządzeniu.
§ 3. 1. Szerokość pojazdu specjalnego i pojazdu używanego do
celów specjalnych nie może przekraczać 4,00 m; szerokość ta nie
obejmuje lusterek zewnętrznych, świateł umieszczonych na bokach
pojazdu oraz elementów elastycznych wykonanych z gumy lub tworzyw.
2. Pojazd specjalny i pojazd używany do celów specjalnych o
szerokości przekraczającej 2,6 m powinien być wyposażony w światła
obrysowe.
3. Dopuszcza się do ruchu po drogach twardych pojazd specjalny i
pojazd używany do celów specjalnych z gąsienicowym układem jezdnym,
jeżeli gąsienice są wyposażone w nakładki zabezpieczające
nawierzchnię drogi przed uszkodzeniem.
§ 4. Pojazd specjalny i pojazd używany do celów specjalnych
powinien być zbudowany, wyposażony i utrzymywany w taki sposób, aby
spełniał warunki techniczne określone w § 7 ust. 1 i 8, § 8 ust. 4
pkt 2 oraz ust. 5 pkt 1, § 9 ust. 1 pkt 5, 6, 7 lit. a i b, pkt 8 i
12 oraz ust. 2 i 5, § 11 ust. 1 pkt 13 oraz ust. 5, 7 i 8, § 18 ust.
1 pkt 5, § 45 ust. 1 pkt 1, a także odpowiednio § 14-16 i § 48-51
rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu, z tym że
warunek w zakresie:
1) zbiornika paliwa, w tym zbiornika paliwa niezależnej
instalacji grzewczej, nie dotyczy motocykli i skuterów śnieżnych;
2) trójkąta do ustawiania na drodze, przeznaczonego do
ostrzegania o obecności unieruchomionego pojazdu, nie dotyczy
skuterów śnieżnych;
3) ogumienia pneumatycznego nie dotyczy pojazdów gąsienicowych.
§ 5. Pojazd specjalny i pojazd używany do celów specjalnych
powinien posiadać:
1) kabinę lub ramę ochronną, z tym że warunek ten nie dotyczy
motocykli i skuterów śnieżnych;
2) wycieraczkę przedniej szyby zapewniającą dostateczne pole
widzenia kierowcy, z tym że wycieraczka przedniej szyby nie jest
wymagana w pojazdach wyposażonych w przednią szybę o takich
wymiarach i kształcie, że kierowca, bez zmiany pozycji, może
obserwować drogę w inny sposób niż przez szybę lub szyba ta została
wyposażona w urządzenia zapewniające jej przejrzystość;
3) prędkościomierz lub inne urządzenia umożliwiające odczyt
prędkości jazdy co najmniej na najwyższym biegu, umieszczony w polu
widzenia kierowcy;
4) lusterko (lusterka) umożliwiające kierowcy obserwację drogi za
pojazdem, chyba że względy konstrukcyjne uniemożliwiają ich
zamontowanie;
5) tabliczkę trwale umieszczoną w miejscu łatwo dostępnym,
zawierającą co najmniej dane o marce fabrycznej, typie i modelu
pojazdu bazowego oraz roku produkcji pojazdu;
6) tłumik wydechu, przy czym w pojazdach specjalnych dopuszcza
się skierowanie wylotu rury wylotowej spalin w prawą stronę, w
przypadku braku konstrukcyjnej możliwości innego jej zamontowania;
7) urządzenie zabezpieczające przed uruchomieniem przez osoby
nieupoważnione;
8) gaśnicę umieszczoną w miejscu łatwo dostępnym w razie potrzeby
jej użycia, przy czym pojazd przewożący powyżej 15 osób powinien być
wyposażony w dwie gaśnice, z tym że warunek ten nie dotyczy skuterów
śnieżnych.
§ 6. 1. Pojazd specjalny i pojazd używany do celów
specjalnych powinien być wyposażony co najmniej w światła
zewnętrzne, o których mowa w § 12 ust. 1 pkt 1-4 i 6-10
rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu, z tym że
wyposaża się w światła:
1) drogowe i pozycyjne przednie - pojazd samochodowy;
2) kierunkowskazy przednie - pojazd samochodowy (kołowy);
3) kierunkowskazy tylne - pojazd samochodowy (kołowy) i
przyczepę.
2. Pojazd specjalny i pojazd używany do celów specjalnych wyposaża
się w światła, o których mowa w ust. 1, w liczbie po dwa, z tym że
dopuszcza się cztery światła:
1) drogowe;
2) mijania, jeżeli jest to wskazane ze względu na wyposażenie
pojazdu w stały lub odejmowalny osprzęt umieszczony z przodu;
dodatkowa para lamp może być umieszczona na wysokości nie większej
niż 3.000 mm od powierzchni jezdni, pod warunkiem że połączenia
elektryczne uniemożliwiają równoczesne włączenie obu par świateł;
3) pozycyjne przednie, jeżeli jest to wskazane ze względu na
wyposażenie pojazdu w stały lub odejmowalny osprzęt umieszczony z
przodu; dodatkowa para świateł powinna być umieszczona nie niżej niż
400 mm od powierzchni jezdni, lecz nie wyżej niż 1.900 mm, a jeżeli
konstrukcja pojazdu nie pozwala na zachowanie tej wysokości - nie
wyżej niż 2.100 mm od powierzchni jezdni;
4) tylne odblaskowe inne niż trójkątne.
3. Pojazd z gąsienicowym układem jezdnym może być wyposażony tylko w
jedno światło drogowe i mijania oraz światła pozycyjne lub obrysowe.
W pojeździe tym nie są wymagane światła stopu i kierunkowskazów.
4. Dopuszcza się wyposażenie pojazdu specjalnego i pojazdu używanego
do celów specjalnych w światła:
1) obrysowe zamiast pozycyjnych - pojazdu samochodowego, w tym
gąsienicowego i półgąsienicowego oraz przyczepy;
2) odblaskowe zamiast pozycyjnych - przyczepy i skutera
śnieżnego;
3) mijania:
a) umieszczone w innej odległości od bocznego obrysu pojazdu i
innej wzajemnej odległości niż wymagana w § 2 lp. 2 tabeli w
załączniku nr 6 do rozporządzenia ministra właściwego do spraw
transportu,
b) umieszczone na wysokości nie większej niż 2.000 mm od
powierzchni jezdni, a jeżeli konstrukcja pojazdu nie pozwala na
zachowanie tej wysokości - nie niżej niż 500 mm;
4) tylne odblaskowe inne niż trójkątne, umieszczone na wysokości
nie większej niż 1.200 mm od powierzchni jezdni, a jeżeli
konstrukcja pojazdu nie pozwala na zachowanie tej wysokości - nie
większej niż 1.500 mm od powierzchni jezdni, jednak nie niżej niż
250 mm;
5) robocze, przeznaczone do oświetlenia miejsca pracy, lub
szperacz;
6) żółte światła błyskowe w pojazdach przeznaczonych do
udzielania pomocy technicznej lub ewakuacji sprzętu oraz
stwarzających zagrożenie dla uczestników ruchu z uwagi na
przeznaczenie lub konstrukcję;
7) światła maskowane oraz specjalne z urządzeniem
przyciemniającym lub z filtrem do świateł noktowizyjnych.
5. Światła, o których mowa w ust. 4 pkt 6 i 7, muszą być włączane i
wyłączane oddzielnymi włącznikami oraz funkcjonować niezależnie od
innych świateł pojazdu.
§ 7. 1. Pojazd specjalny powinien być oznakowany z przodu i z
tyłu w sposób widoczny dla uczestników ruchu znakiem sporządzonym z
materiału odblaskowego o barwie żółtej samochodowej z przodu pojazdu
i czerwonej z tyłu pojazdu.
2. Znak, o którym mowa w ust. 1, umieszcza się z przodu i z tyłu
pojazdu po lewej stronie, w odległości do 400 mm od bocznej
płaszczyzny jego obrysu oraz nie wyżej niż 1.800 mm i nie niżej niż
600 mm od powierzchni jezdni, a wyjątkowo - w miejscu wynikającym z
konstrukcji pojazdu.
3. Przyczepa powinna być oznakowana jednym znakiem, o którym mowa w
ust. 1, umieszczonym z tyłu.
4. Wzór znaku, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik do
rozporządzenia.
§ 8. 1. W pojeździe używanym do celów specjalnych,
przeznaczonym do przewozu towarów niebezpiecznych, silnik wraz z
układem wydechowym powinny być tak zbudowane, umiejscowione i
zabezpieczone, aby nie narażać ładunku na nagrzewanie lub zapalenie.
Kabina kierowcy powinna być wykonana z materiałów niepalnych, trwale
oddzielona od przewożonego ładunku.
2. Pojazd, o którym mowa w ust. 1, przeznaczony do przewozu
materiałów i przedmiotów wybuchowych powinien być wyposażony w
specjalne uchwyty umieszczone z tyłu po lewej stronie pojazdu oraz z
przodu po lewej stronie zderzaka lub na bocznej ścianie skrzyni
ładunkowej do mocowania chorągiewek sygnalizacyjnych.
3. Pojazd, o którym mowa w ust. 1, przeznaczony do przewozu środków
toksycznych powinien posiadać skrzynie ładunkowe wykonane z
materiałów nienasiąkliwych, gładkich i łatwych do odkażania.
4. Pojazd, o którym mowa w ust. 1, powinien być wyposażony w:
1) opończę lub plandekę do przykrycia ładunku, wykonaną z
materiału nieprzemakalnego i niepalnego, która powinna zakrywać
skrzynię ładunkową, przy czym dolna krawędź opończy lub plandeki
powinna opasać burty skrzyni co najmniej 20 cm poniżej jej górnej
krawędzi;
2) dwa kliny dostosowane do rozmiaru ogumienia pojazdu;
3) urządzenie uziemiające;
4) sprzęt saperski: łopatę, łom, topór, piłę;
5) apteczkę doraźnej pomocy;
6) łańcuchy przeciwślizgowe do zakładania na ośnieżonej
nawierzchni;
7) dodatkową gaśnicę spełniającą wymagania określone w Umowie
europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów
niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957
r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 194, poz. 1629 oraz z 2003 r. Nr 207, poz.
2013 i 2014);
8) dwa trójkąty do ustawiania na drodze, przeznaczone do
ostrzegania o obecności unieruchomionego pojazdu;
9) kamizelkę lub ubranie odblaskowe - dla każdego członka załogi
pojazdu;
10) środki ochrony indywidualnej oraz środki ochrony dróg
oddechowych dla każdego z członków załogi pojazdu, o którym mowa w
ust. 3;
11) komplet tablic ostrzegawczych barwy pomarańczowej.
§ 9. 1. Pojazdy służące do przewozu niewypałów i niewybuchów
powinny być wyposażone w sygnały ostrzegawcze stosowane w pojazdach
samochodowych uprzywilejowanych.
2. Pojazdy, o których mowa w ust. 1, wyposaża się w pojemniki lub
inne urządzenia ograniczające możliwość destrukcyjnego oddziaływania
przewożonych niebezpiecznych przedmiotów na pojazd i otoczenie,
dopuszczone do tego celu na podstawie opinii właściwej jednostki
badawczo-rozwojowej nadzorowanej przez Ministra Obrony Narodowej.
3. Opinia, o której mowa w ust. 2, powinna określać:
1) informacje identyfikujące pojemnik lub inne urządzenie, o
którym mowa w ust. 2, i jego producenta;
2) rodzaje materiałów wybuchowych lub wyrobów zawierających
materiały wybuchowe dopuszczone do przewozu w pojemniku lub innym
urządzeniu, o którym mowa w ust. 2;
3) maksymalne masy materiałów wybuchowych różnych rodzajów,
dopuszczone do przewozu w pojemniku lub innym urządzeniu, o którym
mowa w ust. 2;
4) warunki przewożenia materiałów wybuchowych w pojemniku lub
innym urządzeniu, o którym mowa w ust. 2, w tym określenie rodzaju
pojazdu, na którym może być zamontowany ten pojemnik lub inne
urządzenie.
§ 10. 1. Samochód ciężarowy przystosowany do przewozu osób
poza kabiną kierowcy lub nadwoziem furgonowym powinien być
wyposażony w:
1) nadwozie kryte opończą;
2) umocowane wzdłuż lub poprzecznie ławki o długości co najmniej
500 mm na osobę i szerokości nie mniejszej niż 300 mm; odstęp między
dwiema sąsiednimi ławkami ustawionymi jedna za drugą nie powinien
być mniejszy niż 650 mm, a ustawionymi przeciwlegle - 900 mm,
wliczając w to szerokość jednej ławki;
3) podwyższone do wysokości 1.100 mm burty nadwozia skrzyniowego
lub założone listwy zabezpieczające, z tym że zamiast podwyższenia
tylnej burty na tylnym skrajnym pałąku może być założony pas
bezpieczeństwa;
4) dodatkową apteczkę doraźnej pomocy - w przypadku przewożenia
powyżej 10 osób;
5) dodatkową gaśnicę o pojemności nie mniejszej niż 2 kg środka
gaśniczego, umieszczoną na skrzyni ładunkowej.
2. Zamki ścian skrzyni ładunkowej muszą być zabezpieczone przed
samoczynnym otwarciem. Wywietrznik w przednim płacie opończy
powinien być otwarty, a jej tylny płat - zdjęty lub zrolowany.
§ 11. 1. Dane techniczne pojazdu specjalnego, w szczególności
dopuszczalną ładowność, dopuszczalną masę całkowitą pojazdu,
dopuszczalny nacisk osi oraz liczbę miejsc w pojeździe, określa
organ dokonujący rejestracji pojazdu na podstawie:
1) danych zawartych w świadectwie homologacji, a w odniesieniu do
pojazdów, na które świadectwo nie zostało wydane - danych
producenta;
2) opinii właściwej jednostki badawczo-rozwojowej nadzorowanej
przez Ministra Obrony Narodowej - w przypadku zmiany jego
dopuszczalnej ładowności, dopuszczalnej masy całkowitej lub liczby
miejsc.
2. Liczbę miejsc oraz dopuszczalną ładowność pojazdu specjalnego
ustala się tak, aby nie była przekroczona dopuszczalna masa
całkowita pojazdu.
3. Pojazd specjalny uprzywilejowany może być wyposażony w
następujące elementy:
1) dodatkowy sygnał świetlny błyskowy barwy czerwonej,
odpowiadający warunkom technicznym określonym w § 26 ust. 3
rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu, widoczny w
sektorze co najmniej 135° z przodu i z tyłu pojazdu;
2) emblemat służby lub specjalizacji;
3) numer taktyczny.
§ 12. 1. Dopuszczalną ładowność lub dopuszczalną masę
całkowitą pojazdu używanego do celów specjalnych określa organ
dokonujący rejestracji pojazdu na podstawie:
1) danych zawartych w świadectwie homologacji przystosowanego
pojazdu ogólnego przeznaczenia (produkowanego seryjnie), a w
odniesieniu do pojazdów, na które świadectwo homologacji nie zostało
wydane - danych producenta, z zachowaniem przepisów rozporządzenia
ministra właściwego do spraw transportu w zakresie długości,
szerokości, wysokości, dopuszczalnych mas całkowitych pojazdów oraz
dopuszczalnych nacisków osi;
2) zaświadczenia stacji kontroli pojazdów lub jednostki
badawczo-naukowej upoważnionych do przeprowadzania badań
technicznych pojazdów w przypadku adaptacji pojazdu powodującej
zmianę jego dopuszczalnej ładowności lub dopuszczalnej masy
całkowitej.
2. Dopuszczalną liczbę osób przewożonych w pojeździe używanym do
celów specjalnych określa organ dokonujący rejestracji pojazdu na
podstawie zaświadczenia stacji kontroli pojazdów upoważnionej do
przeprowadzania badań technicznych pojazdów.
3. Przepisy § 11 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
§ 13. 1. Do pojazdów służących do przewozu niewypałów i
niewybuchów, w okresie 3 lat od dnia wejścia w życie niniejszego
rozporządzenia, nie stosuje się wymogów § 9 ust. 2 i 3, jeżeli w
tych pojazdach zamontowano na stałe pojemniki umożliwiające
oddzielne ułożenie niewypałów i niewybuchów. Pojemniki te powinny
być wypełnione do połowy wysokości piaskiem zmieszanym z trocinami.
2. W pojazdach, o których mowa w ust. 1, między kabiną kierowcy a
przewożonymi niewypałami lub niewybuchami umieszcza się ekran
ochronny z blachy pancernej o grubości od 10 do 20 mm lub ściankę
ochraniającą, wypełnioną workami z piaskiem zmieszanym z trocinami.
§ 14. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od
dnia ogłoszenia.2)
_________
1) Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji kieruje
działem administracji rządowej - sprawy wewnętrzne, na podstawie § 1
ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca
2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji (Dz. U. Nr 134, poz. 1436 i Nr 283,
poz. 2818 oraz z 2005 r. Nr 19, poz. 164).
2) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone
rozporządzeniem Ministrów Obrony Narodowej oraz Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 6 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków
technicznych pojazdów specjalnych i używanych do celów specjalnych
Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 71, poz. 799),
które utraciło moc z dniem 1 stycznia 2004 r. na podstawie art. 5
ustawy z dnia 6 września 2001 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu
drogowym (Dz. U. Nr 129, poz. 1444 i Nr 154, poz. 1798, z 2002 r. Nr
216, poz. 1825 oraz z 2003 r. Nr 149, poz. 1452).
ZAŁĄCZNIK
WZÓR ZNAKU SŁUŻĄCEGO DO OZNAKOWANIA POJAZDU SPECJALNEGO
Uwaga: znak umieszcza się wierzchołkiem trójkąta równobocznego do
góry.